Bu ilaç koronavirüsün en büyük düşmanı! Mutant virüse karşı da etkili olacak
1 yılı aşkın süredir dünya koronavirüs salgınıyla mücadele etmeye devam ediyor. Bu süre zarfında dünya genelindeki bilim insanları koronavirüse karşı aşı geliştirmenin yanın ilaç geliştirmeyi de sürdürüyor. Özellikle ABD'de geliştirilen 'Molnupiravir' hakkında ABD'de Jackson Laboratuvarı Enstitüsü'nde Baş Araştırmacı olarak çalışan immünoloji uzmanı Prof. Dr. Derya Unutmaz Hürriyet'e önemli açıklamalar yaptı.
ABD'li bilim insanları Emory Üniversitesi'nde grip virüsüne karşı da etkili olan ve antiviral bir ilaç olan 'molnupiravir' geliştirdi. Bu ilacın griba karşı etkinliği henüz test aşamasındayken salgın ortaya çıktı ve koronavirüs üzerine etkisi üzerinde durulmaya başlandı. İlk olarak hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde ilacın kovid-19'u 24 saat içinde etkisiz hale getirdiği açıklandı. Hatta faz-2 insan denemelerinde enfekte kişilerde virüsü büyük ölçüde azaltması da sevindirdi. Günde 2 defa kullanılan molnupiravir sonucunda tedavi edilen hastaların hiçbirinde bulaşıcı virüse rastlanmadı. Eğer ilaç faz-3 denemelerinde de başarılı sonuçlar verirse ilk defa ağız yoluyla alınan antiviral ilaç koronavirüs ile mücadelede çığır açacak ve asemptomatik yayılmayı engelleyecek gibi gözüküyor.
İlacın koronavirüse karşı etkili olmasındaki en önemli faktör nedir?
Virüsler önce hücrenin içine girerler. Sonra da hücrenin içinde kendi RNA’sını ya da kodunu kopyalaması gerekir. Molnupiravir, kopyalama sırasında virüsün kodunda hatalar oluşturuyor ve oluşan kopyalar gerçek virüsü oluşturamıyor. Bu arada sadece koronavirüs değil, diğer virüsler de aynı mekanizmayı kullandığı için ilacın onlarda da etkili olması çok yüksek ihtimal.
Faz-2 insan denemelerinde ilacın enfekte kişilerde virüsü büyük ölçüde azalttığı görüldü. Bu aşamaya kadar nasıl gelindi, hangi süreçlerden geçildi?
Geçen yıl nisan ayında Emory Üniversitesi’nde geliştiren çalışmalarda ilacın koronavirüse karşı çok etkili olduğu açıklanınca, ‘Ridgeback Biotherapeutics’ adlı şirket ilacın lisansını satın aldı. Hemen Faz-2 çalışmalarını başlatmak istediler ve yaz aylarında adımlar atıldı. Sonra Dünya’nın en büyük ilaç şirketlerinden ‘Merck’ firması ile ortak oldular. Temmuz ayında ise Faz-2 çalışmaları başladı. Aralık ayının başlarında ‘gelincikler’ üzerinde denemeler yapıldı. İlacın koronavirüsü bastırdığı hatta 24 saat içinde virüsün kendi kendini yok ettiği açıklandı. Aynı şekilde insan denemelerinde önemli sonuçlar alındı. Bu yıl ocak ayında da Merck firması, Faz-2 çalışmalarını daha da genişleterek Faz-3 çalışmalarına başladı. Çalışmayı iki gruba ayırdılar: Hastanede yatan ağır hastalar ve hastane dışında olan hastalar…
Faz-3 denemelerinde hangi çalışmalar olacak? Onun sonuçları sizce ne zaman açıklanır?
Faz-3 sonucunda ölümleri önleyip önlemediğini göreceğiz. Bir kontrol grubu kuruldu. Bu denemeler ‘çift kör’ olarak yapılıyor. Yani hastaların bir kısmı ilaç alıyor, bir kısmına içinde ilaç olmayan ya da başka bir tedavi yöntemi uygulanıyor. Fakat bunu hastalar bilmiyor. Kodlar kırıldıktan sonra hangi kişi ilaç almış, hangisi almamış o gözüküyor. Bunun sonucunda ‘ilaç alanlarda daha hızlı iyileşme var mı, ağır hastalık önleniyor mu, ölümlerde azalma var mı?’ gibi sonuçlara bakılacak. Nisan ya da mayıs gibi de bitmiş olması bekleniyor.